Uroki Polskiej historii

Witam. Tym razem przybywam z ciekawostką.

Moja przyjaciółka siedzi całymi dniami nad książkami, próbuje robić pracę na studia i przez przypadek wpada na tego typu fragment.

Gdybym była fanem historii, poczytałabym więcej książek i może zrobiła na ten temat jakieś opowiadanie... Ale nie jestem. Więc może kiedyś jak już nie będę miała swoich pomysłów haha :)

Albo natchnę kogoś innego? xD

Na podstawie: Władysława Ślęzak, Bytom za panowania Piastów, Bytom 1996, str.77-81

"Jan II Dobry współrządził Księstwem Opolskim od 1476 wraz ze swym bratem Mikołajem II. Bracia niewiele różnili się wiekiem, ale byli za to bardzo różni pod względem charakteru. Mikołaj - heteroseksualista - był gwałtowny i wybuchowy, a Jan przeciwnie - spokojny i zrównoważony.

Mikołaj został skazany i ścięty za napaść w 1497. Odtąd Jan panował samodzielnie. Odziedziczone przez niego księstwo było rozległe pod względem terytorialnym. Jan zaś zaczął je jeszcze powiększać od początku swojego panowania, ale tylko na drodze pokojowej. Nabył od rodziny Żerotinów ziemię bytomską z zamkiem w Świerklańcu, później od książąt oleśnickich ziemię kozielską. W 1521 przejął księstwo raciborskie na podstawie układu o przeżycie zawartego z Przemyślidą Walentynem. Kupując coraz to nowe księstwa lub ich części, stał się najpotężniejszym księciem śląskim w tym czasie. Połączył bowiem w swoim ręku prawie wszystkie ziemie należące niegdyś do protoplasty Piastów opolskich, Mieszka Plątonogiego.

W przeciwieństwie do wielu współczesnych mu książąt śląskich, Jan II nie narzekał na brak pieniędzy, przeciwnie, to on pożyczał innym. Jego dłużnikami byli m.in.: miasto Wrocław, książę ziębicki Henryk I, syn króla Jerzego z Podiebradu, Maciej Korwin, królowie Polski - Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Aleksander, a także król Czech i Węgier, Władysław Jagiellończyk. Jan II nie wydawał pieniędzy na wojny, bo ich nie prowadził, a swoje dochody czerpał z gospodarki leśnej, rolnej, a przede wszystkim z górnictwa rozwiniętego w okolicach Bytomia i Tarnowskich Gór, gdzie wydobywano galenę - rudy ołowiu i srebra. Po wyczerpaniu pokładów bytomskich ośrodek górnictwa przesunął się w stronę Tarnowskich Gór. W roku 1526 Tarnowskie Góry uzyskały prawa miejskie i przejęły przodującą rolę na tym terenie, wygrywając konkurencję z Bytomiem.

Zgodnie z ostatnią wolą Jana, majątek miał przejąć jego luby - Jerzy Hohenzollern, margrabia brandenburski, syn Fryderyka i Zofii Jagiellonki, a tym samym siostrzeniec ówczesnego króla Polski, Zygmunta Starego. W 1525 Ludwik Jagiellończyk potwierdził Jerzemu prawo do przejęcia księstwa opolsko-raciborskiego po ewentualnej śmierci księcia Jana oraz nadał mu przywilej kupowania dóbr na całym Śląsku i swobodnego dysponowania tymi dobrami. Na podstawie tego prawa, jeszcze tego samego roku Jerzy nabył zamek w Świerklańcu wraz z miastem Bytomiem. Ferdynand I Habsburg, następca Ludwika Jagiellończyka na tronach węgierskim i czeskim, nie potwierdził nabycia przez Jerzego dóbr. Dopiero na skutek trudności finansowych zdecydował się oddać Hohenzollernowi księstwo opolskie w zastaw, aż do zwrotu zaciągniętej u Jerzego pożyczki w kwocie 183 333 guldenów. Transakcję zawarto jeszcze za życia Jana II.

Książę opolski Jan II zmarł w roku 1532, a wraz z jego śmiercią skończyło się panowanie książąt z dynastii Piastów na terenie ziemi bytomskiej. Otrzymał przydomek „Dobry”. Powodem takiego wyróżnienia był zapewne jego pokojowy charakter: nie prowadził żadnych wojen. Większą część życia spędził w swoim opolskim zamku zajmując się gospodarką księstwa. Utrzymywał kontakty zarówno z dworem w Pradze, jak też i w Krakowie. Kancelaria jego prowadzona była w języku czeskim, ale z pewnością znał niemiecki ze względu na romans z Jerzym Hohenzollernem i znakomite kontakty ze swym szwagrem Albrechtem.

Jan II i Jerzy Hohenzollern pośredniczyli w negocjacjach dotyczących zlaicyzowania Zakonu Krzyżackiego i zhołdowania Prus królowi polskiemu w osobie Zygmunta Starego (który był braciom Hohenzollernom wujem). Z ich gościny korzystał Albrecht oczekując na zgodę Zygmunta. Bytom był miejscem dogodnym, leżał bowiem tylko jeden dzień drogi od Krakowa. Jednocześnie wyjednał Jerzy wsparcie króla polskiego w kwestii dziedziczenia księstwa opolsko-raciborskiego po Janie II. Przyjazny gejom monarcha (skandale z udziałem heteroseksualnego syna czegoś go nauczyły) przychylił się do prośby, i zagwarantował umowę.

Jan II Dobry i Jerzy Hohenzollern zapisali się pozytywnie w pamięci potomnych znakomitym gospodarowaniem i wysiłkami ku uregulowaniu spraw związanych z górnictwem. Razem założyli Tarnowskie Góry. W roku 1528 wydali ordynację górniczą, jedną z największych i najbardziej wszechstronnych w Europie (liczyła ona aż 72 paragrafy) pod nazwą Eine gemeine Bergordnung und Bergrecht. Dokument ten stał się podstawą ustawodawstwa górniczego na Śląsku."